مقالات

آیا استناد طاهری به آیه ی 7 سوره مبارکه مجادله برای تشکیل حلقه ی وحدت صحیح است؟

از آنجایی که تمام مسیر سیر و سلوک فرقه ی حلقه از اتصال به شبکه ی شعور کیهانی آن هم از طریق تشکیل حلقه ی وحدت می گذرد، طاهری برای مستند نشان دادن حلقه ی وحدت و نیز اعتبار بخشی و خریدن آبرو برای اندیشه وحدت استناد به آیه ی هفتم سوره ی مجادله کرده است.

موسس فرقه ی حلقه در صفحه ی شانزدهم کتاب انسان از منظری دیگر و جاهای دیگر استناد به هفتمین آیه ی شریفه از سوره ی مبارکه ی مجادله کرده است: «أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَ مَا فِي الْأَرْضِ مَا يَكُونُ مِنْ نَجْوَى ثَلاَثَةٍ إِلاَّ هُوَ رَابِعُهُمْ وَ لاَ خَمْسَةٍ إِلاَّ هُوَ سَادِسُهُمْ وَ لاَ أَدْنَى مِنْ ذٰلِكَ وَ لاَ أَكْثَرَ إِلاَّ هُوَ مَعَهُمْ أَيْنَ مَا كَانُوا ثُمَّ يُنَبِّئُهُمْ بِمَا عَمِلُوا يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَلِيمٌ».سپس آیه را اینطور ترجمه است: «آیا ندیدی که خدا آن چه در آسمان ها و زمین است، می داند؟ هیچ رازی سه کس با هم نگویند،جز آنکه او (خدا) چهارمین آن ها باشد و نه پنج کس جز آنکه او ششم آن ها است و نه کم تر و نه بیشتر،جز آن که هر کجا باشند با آنهاست.پس روز قیامت همه را به نتیجه ی اعمالشان آگاه خواهد ساخت،همانا خدا به هر چیز داناست».

بررسی تفسیر به رأی طاهری

اکنون به بررسی و تفسیر این آیه ی شریفه می پردازیم تا تفسیر به رای طاهری و بی اعتباری اندیشه ی وحدت اثبات شود.

یکم) شان نزول آیه ی شریفه

تعدادی از مفسرین اسلامی در شان نزول آیه ی شریفه نوشته اند:

« بعضى از مفسران براى آيه شان نزولى از” ابن عباس” نقل كرده‏اند كه در باره سه نفر به نام” ربيعه” و” حبيب” و” صفوان” نازل شده، آنها با هم سخن مى‏گفتند، يكى از آنها به ديگرى گفت: آيا خدا آنچه را ما مى‏گوئيم مى‏داند؟ دومى گفت مقدارى را مى‏داند و مقدارى را نمى‏داند! سومى گفت اگر مقدارى را مى‏داند همه را مى‏داند! (آيه فوق نازل شد و اعلام كرد كه خداوند در هر نجوى حاضر است و از همه چيز در زمين و آسمان آگاه است، تا اين غافلان كوردل از اشتباه خود در آيند)».[1]

مطابق با شان نزول آیه،استناد به آن به منظور اثبات حلقه ی وحدت جمعی و اتصال با خدا کاری عبث و در حقیقت تفسیر به رأی است.چرا که در این شان نزول، نشانی از ارتباط و اتصال با خدا دیده نمی شود و بلکه در مورد جماعتی غافل و غیر آگاه از معیّت خداوند با بندگان نازل شده است.

دوّم) در آیه نامی از اتصال نیامده است

در آیه ی شریفه نتنها نامی از «اتصال» و «ارتباط» نیامده، بلکه واژه ی «نجوی» آمده است.«نجوى” و” نجات” در اصل به معنى مكان بلندى است كه به خاطر ارتفاعش از اطراف جدا شده، و از آنجا كه هر گاه انسان بخواهد ديگرى بر سخنانش آگاه نشود به نقطه‏اى مى‏رود كه از ديگران جدا باشد به سخنان در گوشى” نجوى” گفته‏اند، و يا از اين نظر كه نجوى كننده مى‏خواهد اسرار خود را از اينكه در دسترس ديگران قرار گيرد” نجات” بخشد»[2].

پس در آیه ی شریفه نامی از اتصال نیامده است و از نجوی سخن گفته شده است و از آنجایی که نجوی تلازم با پنهانی بودن سخن و حفظ اسرار دارد،با عمومیت اتصال ، علنی کردن و تبلیغ برای آن که در فرقه ی حلقه مطرح می شود در تضاد است.

سوم) عدم تطابق تعداد نفرات آیه با اعضای حلقه ی اتصال

آیه ی شریفه از آگاهی به راز کم تر و بیش تر از سه نفر و پنج نفر سخن می گوید در حالی که حلقه ی وحدت عرفان حلقه مطابق با گفته ی طاهری 4 عضو دارد:«هر اتصال جمعي با وحدت حداقل دو نفر (ارتباط گيرنده و ارتباط دهنده) برقرار شده، با حضور عضو سوم (هوشمندی الهی) كه به‌عنوان مأمور جاري كردن روزي آسماني ايفاي نقش مي‌كند، حلقه‌اي را تشكيل مي‌دهد كه «حلقه‌ي وحدت» نام مي‌گيرد. وجود هر حلقه‌ي وحدتي نشانه‌ي برقراري ارتباط با خداوند است كه در نقش اجابت‌كننده‌ي درخواست، عضو چهارم اين جمع است».[3]

 چهارم) آگاهی در آیه ی شریفه

 مطابق با آیه ،خداوند در قیامت انسان ها را از نتایج اعمالشان آگاه می سازد.«ثُمَّ يُنَبِّئُهُمْ بِمَا عَمِلُوا يَوْمَ الْقِيَامَةِ». و این به خلاف ادعای حلقه ای ها در دریافت آگاهی در حین اتصال است.

پنجم) معیّتِ الهی در آیه

معیّت و همراهی خداوند در آیه ی شریفه «هُوَ مَعَهُمْ أَيْنَ مَا كَانُوا ؛ او همراه آنهاست هر جا كه باشند» معیّت قیّومیه است[4] نه معیّت خاص مومنین.برای اینکه اشتباه طاهری و بی اطلاعی او از علوم قرآنی و تفسیر مشخص بشود در اینجا اشاره ای به دو نوع از معیّت در قرآن خواهیم داشت.

«خداي سبحان دو گونه معيّت دارد: يكي معيّت قيوميّه مطلق كه همه كس و همه چيز را زير پوشش دارد: «وهو معكم أينما كنتم» و محصول آن نيز هدايتي عمومي و فراگير است:«ربّنا الذي أعطي كلّ شي‏ء خلقه ثمّ هدي». و ديگري معيّت خاص كه هدايت خاصي را به همراه دارد و هدايت خاص تكويني همان هدايت ويژه‏اي است كه محصول معيت خاص است:«إنّ الله مع الذين اتّقوا والذين هم محسنون». معيت مطلق اختصاص به مؤمنان ندارد، بلكه براي تبهكاران نيز به صورت «إنّ ربّك لبالمرصاد» ظهور مي‏كند».[5]

اشتباه طاهری در استناد به آیه

معیّت و همراهی خداوند متعال با ممکنات مطابق با هفتمین آیه ی شریفه از سوره ی مبارکه ی مجادله،معیّتی قیّومیه و فراگیر است که همه را در برگرفته است و برای آن نیاز به تشکیل حلقه ی مورد نظر فرقه ی حلقه نمی باشد تا خداوند متعال عضو چهارم آن به شمار آید.و استناد طاهری به این آیه ی شریفه بی اطلاعی او از قرآن و عرفان را مشخص می کند.همچنین برای معیّت خاص خداوند با بندگان ،ایمان شرط لازم و ضروریست و بندگان بی ایمان نمی توانند در معیّت با خداوند متعال درآیند.در حالی که طاهری برای تشکیل حلقه ی وحدت و حضور آن،ایمان و اعتقاد را شرط ندانسته است[6].

نتیجه:

بنیان گذار فرقه ی حلقه آنچنانی که خودش هم معترف است،کاملا از قرآن و منابع دینی بی اطلاع است.او برای اتصال و ارتباط با خداوند متعال، طریقه ی جدیدی را بنا نهاده است که نتنها در متون دینی اشاره ای به آن نشده است،بلکه در تضاد با دین است.استنادات قرآنی او برای آبروبخشی به حلقه ی وحدت جمعی و سایر آموزه های خرافی حلقه،کاملا اشتباه و تفسیر به رأی و گواه عدم واقعیت این آموزه هاست.

 

 [1]- تفسیر نمونه،ج 23،ص 426 به نقل از تفسیر کبیر فخر زازی ،ج 29،ص 265. 

 [2]- تفسیر نمونه،ج 23،ص 426. 

[3] انسان و معرفت، صفحات 83 و 84. و نیز بنگرید به: انسان از منظری دیگر، صفحات 16،87 ،88 و 91.

 [4]- همه ی مفسرین معیّت در این آیه را قیومیه دانسته اند.برای نمونه بنگرید به تفسیر تسنیم،ج 8،ص 167. 

 [5]- تسنیم،ج 1، ص 463. 

 [6]- انسان از منظری دیگر ،ص 134 – عرفان حلقه، ص 50  و…

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

دکمه بازگشت به بالا